بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ
إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ (۱)
وَ ما أَدْراکَ ما لَیْلَةُ الْقَدْرِ (۲)
لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ (۳)
تَنَزَّلُ الْمَلائِکَةُ وَ الرُّوحُ فِیها بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ کُلِّ أَمْرٍ (۴)
سَلامٌ هِیَ حَتَّی مَطْلَعِ الْفَجْرِ (۵)
۱. قرآن در آن نازل شده است.
۲. عبادت و احیای آن معادل بیش از هزار ماه است.
۳. خیرات و برکات الهی در آن شب نازل میشود.
۴. رحمت خاص خدا شامل حال بندگان میگردد.
۵. فرشتگان و روح در آن شب نازل میگردند.
شب قدر از شبهای مقدس و متبرک اسلامی است. خداوند در قرآن مجید از آن به بزرگی یاد کرده و سوره‌ای نیز به نام «سوره قدر» نازل فرموده است. در تمام سال، شبی به خوبی و فضیلت شب قدر نمی‌رسد. این شب، شب نزول قرآن، شب فرود آمدن ملائکه و روح نیز نام گرفته است. عبادت در شب قدر برتر از عبادت هزار ماه است. در این شب، مقدرات یک سال انسان‌ها و روزی‌ها، عمرها و امور دیگر مشخص میشود. ملائکه در این شب بر زمین فرود می‌آیند، نزد امام زمان(عج) می‌روند و آنچه را برای بندگان مقدر شده بر ایشان عرضه می‌دارند. شب‌زنده‌داری و تلاوت قرآن و مناجات و عبادت در این شب، بسیار توصیه و تأکید شده است.
عظمت و فضیلت این شب بر سایر شبها را از این امور می‌توان به دست آورد:
۱) آمرزش گناهان: پیامبر خدا(ص) در تفسیر سوره «قدر» فرمودند:۲) قلب رمضان: امام صادق(ع) فرمودند:
۳) نزول قرآن: طبق روایات، مجموع قرآن در شب قدر دفعی و یکباره بر پیامبر (ص) نازل شده است. این نزول دفعی و یکباره قرآن است، اما نزول تدریجی قرآن طی 23 سال دوران نبوت پیامبر گرامی(ص) به صورت الفاظ نازل شده است.
۴) برتر از هزار ماه: نزول همه‌ی ملائکه و روح در شب قدر بر زمین و سلام دادن بر بندگان خدا نشانه شرافت آن بر هزار ماه است. امام باقر(ع) فرمودند:
فرصت شب قدر را غنیمت بدانیم
شب قدر فرصتی است زرین و طلایی برای شستشوی آینه دل. این شب بهترین فرصت است تا خوبی‌ها را جایگزین بدیها، صلح و صفا را جایگزین اختلاف و تفرقه، احسان و نیکی را جایگزین ظلم و ستم، احسان به والدین را جایگزین عاق والدین و صله رحم را جایگزین قطع رحم نماییم. نیکو و شایسته است با صدقات قدمی در جهت آبادانی خانه آخرت برداریم و با اعمال نیک و خیر، ثواب دو چندان ببریم.در شب قدر که شب‌زنده‌داری می‌کنیم، خداوند نام ما را در گروه نیک‌بختان ثبت می‌کند و آتش جهنم را بر ما حرام می‌سازد. آیا توفیقی بالاتر از این هست که آتش جهنم بر ما حرام شود و به خدا نزدیک‌تر شویم؟
دعاهای شبهای رمضان مجموعه‌ای است روشنی‌بخش که با تکرار تلاوت آنها، آموزش‌های آنها به صورت هدف‌هایی برای ما در می‌آیند. پس هنگام خواندن این ادعیه شایسته و بهتر است مفهوم آنها را نیز همواره مدنظر داشته باشیم و با تلاش و کوشش به سوی این هدف‌های مطرح‌شده در دعاها گام برداریم.
رهبر انقلاب:هدف دشمنان از تحریمها جلوگیری از رسیدن ملت ایران به جایگاه شایسته تمدنی است
رهبر انقلاب فرمودند:شتاب علمی کشور،
به هیچ دلیلی، نباید کاهش یابد. مسئولان قدرشناس اساتید مؤمن و انقلابی
باشند. سیاسی کاری و حاشیه پردازی به پیشرفت علمی ضربه جدی می‌زند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری، حضرت آیت الله خامنه
ای رهبر معظم انقلاب عصر امروز (شنبه) در دیدار بیش از هزار نفر از
استادان و اعضای هیأتهای علمی دانشگاههای سراسر کشور، نقش استادان را در
تعلیم و تربیت نسلی پرتلاش، مؤمن و پیشرو، نقشی بی بدیل خواندند و با تأکید
بر پرهیز از حاشیه سازی در محیطهای علمی افزودند: شتاب علمی کشور، به هیچ
دلیلی، نباید کاهش یابد.
در این دیدار که بیش از 2 ساعت طول کشید، رهبر
انقلاب پس از شنیدن دیدگاهها و پیشنهادات شماری از اساتید دانشگاهها، نفوذ
و تأثیرگذاری طبیعی استاد در قلب و روح دانشجو را فرصتی استثنایی برشمردند
و افزودند: از این امکان بسیار بزرگ، برای تربیت جوانانی «متدین، برخوردار
از غیرت ملی، پرانگیزه، انقلابی، سختکوش، با اخلاق، شجاع، دارای اعتماد به
نفس و امیدوار به آینده» بهره بگیرید و بازوان پرقدرتی را برای پیشرفت
ایران عزیز تعلیم دهید و تربیت کنید.
ایشان استغناء از بیگانگان، فهم
درست موقعیت و میسر کشور، و حساسیت و قاطعیت در مقابل خدشه دار شدن استقلال
کشور را از دیگر ویژگیهای لازم نسل جوان خواندند و افزودند: استادان
محترم، با روش و منش خود، چنین نسلی را پرورش دهند.
رهبر انقلاب،
استادان را فرماندهان جنگ نرم برشمردند و خطاب به آنان خاطرنشان کردند:
همچون فرماندهان 8 سال دفاع مقدس، با حضور عینی در این مبارزه حیاتی و
عمیق، جوانان دانشجو یعنی افسران جنگ نرم را فرماندهی و هدایت کنید که این
میدان نیز، یک «دفاع مقدس» است.
ایشان با ابراز خرسندی از حضور 70 هزار
عضو هیأت علمی در دانشگاهها افزودند: بخش اعظم این اساتید، «مؤمن، متدین و
معتقد به مبانی انقلاب» هستند که این مسئله بسیار مهم، باعث افتخار کشور
است.
حضرت آیت الله خامنه ای مسئولان وزارتخانه های علوم، تحقیقات و
فناوری و «بهداشت، درمان و آموزش پزشکی» را به قدرشناسی از استادان مؤمن و
انقلابی فراخواندند و افزودند: عناصری که از هجمه تبلیغات موذیانه و عمدتاً
پنهان نمی هراسند و به ایفای وظایف مهم خود مشغولند، باید مورد توجه و
تجلیل قرار گیرند.
ایشان، دستیابی ایران به رتبه 16 علمی جهان را نتیجه
تلاشهای بی وقفه 10، 15 سال اخیر در دانشگاهها و مراکز علمی خواندند و
افزودند: شتاب علمی شوق برانگیزی که این افتخار را نصیب ایران کرد، امروز
کم شده است و مسئولان باید همّت مضاعف کنند که حرکت پیشرفت علمی از دور
نیفتد و متناسب با نیاز کشور شتاب گیرد.
رهبر انقلاب در نوعی آسیب شناسی
از عوامل کاهنده شتاب پیشرفت علمی کشور، به انتقاد شدید از حاشیه سازی و
سیاست بازی در محیطهای علمی پرداختند و خاطرنشان کردند: محیط دانشگاه باید
محیط فهم سیاسی، آگاهی و دانش سیاسی باشد اما سیاسی کاری و حاشیه پردازی به
کار اصلی دانشگاهها یعنی تلاش و پیشرفت علمی ضربه جدی می زند.
ایشان به
عنوان یکی از مصداقهای سیاست بازی در دانشگاهها، به حاشیه سازی درباره
موضوع بورسیه ها اشاره کردند و آن را از غلط ترین کارهای چند سال اخیر
دانستند.
حضرت آیت الله خامنه ای افزودند: تحقیقات دقیق نشان می دهد
مسأله بورسیه ها، به آن شکلی که در روزنامه ها با آن بازی کردند نبود اما
اگر هم بود باید از راههای قانونی امتیازاتی که عده ای بر خلاف قانون گرفته
بودند لغو می شد نه اینکه سر و صدا و جنجال درست شود.
رهبر انقلاب
سیاست بازی را سمِّ محیطهای علمی خواندند و با ابراز تأسف از اینکه در
موضوع بورسیه ها به عده ای ظلم شد افزودند: سمّی که در این موضوع به
دانشگاهها تزریق شد از بینش فکری مبتنی بر سیاست کاری نشأت می گرفت و
متأسفانه، هم خلاف قانون، هم خلاف تدبیر و هم خلاف اخلاق بود.
حضرت آیت الله خامنه ای بخش دیگری از سخنانشان را به ضرورت تلاش جدی مسئولان برای تحول در علوم انسانی اختصاص دادند.
ایشان
افزودند: این تحول ضروری، هم نیاز به جوشش درونی در دانشگاهها و مراکزی
همچون شورایعالی انقلاب فرهنگی و شورای تحول علوم انسانی دارد و هم نیاز به
حمایت بیرونی دستگاههای مسئول.
رهبر انقلاب خاطرنشان کردند: جوشش درونی
به فضل الهی وجود دارد و لازم است دستگاههای مسئول، تلاشهای نظریِ انجام
شده در زمینه تحول در علوم انسانی را عملیاتی کنند و مصوبات شورای تحول در
علوم انسانی را محقق نمایند.
چهارمین نکته سخنان رهبر انقلاب، توجه به «سهم بودجه پژوهش از بودجه عمومی کشور» بود.
ایشان
با اشاره به تأکیدات مکرر خود در سالهای گذشته در این خصوص و اظهار تأسف
از محقق نشدن سهم مورد انتظار بودجه پژوهش، افزودند: در سند چشم انداز، سهم
4 درصد از بودجه عمومی برای پژوهش در نظر گرفته شده که امکان تحقق این سهم
در کوتاه مدت وجود ندارد اما باید سهم حدود 2 درصدی پژوهش در بودجه عمومی
محقق شود، ضمن اینکه این بودجه ها و منابع مالی بخش پژوهش نیز باید درست و
بجا، صرف شود.
ضرورت «عملیاتی شدن نقشه جامع علمی کشور» نکته دیگری بود که رهبر انقلاب خطاب به مسئولان آموزش عالی و اساتید دانشگاهها بیان کردند.
حضرت
آیت الله خامنه ای با اشاره به تأیید نقشه جامع علمی از سوی صاحبنظران،
قدم اول در عملیاتی شدن این سند مهم را گفتمان سازی خواندند و گفتند:
همانگونه که بحث «پیشرفت علمی کشور» بصورت یک گفتمان رایج درآمد و تبدیل به
یک جریان عملی شد، درخصوص نقشه جامع علمی نیز لازم است اساتید و مدیران و
دانشجویان دانشگاههای کشور از جزئیات این نقشه آگاه شوند و نقشه جامع علمی
بصورت یک «گفتمان پذیرفته شده»، درآید.
رهبر انقلاب در همین زمینه، «سند
آمایش آموزش عالی» را مورد توجه قرار دادند و با اشاره به لزوم تکمیل و
عملیاتی شدن این سند خاطرنشان کردند: «آمایش علمی سرزمینی کشور» یعنی شناخت
و تصمیم گیری درباره ظرفیتهای دانشگاهها و رشته های تحصیلی، و سپس تعیین
اولویتهایی که امکان سرمایه گذاری ویژه برای پیشرفتهای اساسی درخصوص آنها
وجود دارد.
حضرت آیت الله خامنه ای، داشتن نگاه کلان به افزایش چشمگیر
دانشجویانِ دوره های تحصیلات تکمیلی را مزیتی فوق العاده و از عرصه های مهم
کار وزارت علوم خواندند و گفتند: وزارت علوم، باید با نگاه کلان و با
برنامه ریزی صحیح و هدایت کلی، نتیجه کار و تلاش دانشجویان در این مقاطع
تحصیلی را به سمت گشودن گره های کشور جهت بدهد، چرا که در غیر این صورت،
منابع و امکانات کشور هدر داده خواهد شد.
ایشان نقش اساتید و دستگاههای
مدیریت علمی کشور در مقابله با طرحهای دشمنان را مهم خواندند و خاطرنشان
کردند: هدف دشمنان از تحریمها، مسئله هسته ای یا مسائلی نظیر حقوق بشر و
تروریسم نیست، چرا که خود آنها مراکز اصلی پرورش تروریسم و ضد حقوق بشر
هستند، بلکه هدف آنها جلوگیری از رسیدن ملت ایران به جایگاه شایسته تمدنی
است که لازم است با شناخت دقیق جایگاه و موقعیت خود بر حرکت پر افتخار کشور
ادامه دهیم که در این روند، نقش اساتید و مجموعه های علمی بسیار برجسته
است.
در ابتدای این دیدار هفت نفر از اساتید دانشگاهها آقایان:
- دکتر محمدمهدی نایبی - استاد تمام مهندسی برق دانشگاه صنعتی شریف
- دکتر محمدحسین رجبی دوانی - رئیس مرکز مطالعات حدیث ولایت دانشگاه امام حسین
- دکتر محمد قنادی مراغه ای - رئیس پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای و چهره ماندگار علوم هسته ای
- دکتر حسین سلیمی - استاد تمام دانشگاه علامه طباطبایی
- دکتر جعفر هزارجریبی - جامعه شناس و استاد تمام دانشگاه علامه طباطبایی
- دکتر حجت الله عبدالملکی- استاد دانشگاه معارف اسلامی و اقتصاد
- و سرکار خانم دکتر صدف علی پور - دانشیار دانشگاه علوم پزشکی ایران
دیدگاهها و مطالب خود را بیان کردند.
مهمترین محورهای بیان شده به این شرح است:
- لزوم شتاب دادن به توسعه صنعتی برای کاربردی کردن تحقیقات علمی و تولید ثروت از زنجیره علم
- اهمیت تقویت بخشی خصوصی واقعی
- ضرورت تدوین استراتژی صنعتی کشور
- ضرورت تعریف و تثبیت اصول و مبانی نظری اندیشه های امام و رهبری به عنوان اصول ثابت و نقشه راه انقلاب اسلامی
- لزوم تربیت متخصصان متمرکز در اندیشه های امام خمینی برای مقابله با تحریف اندیشه ایشان
- تبیین پیشرفت های مهم کشور در صنعت هسته ای و تأکید بر ضرورت تحقیق و توسعه در این صنعت
- ضرورت تبیین اسلام شیعی، عقلایی، تمدن ساز و علم گرا در مقابل اسلام خشن و ویرانگر
- ضرورت بازنگری در دروس علوم انسانی با توجه به اصول روزآمدی، ارزش مداری و کاربردی سازی
- ضرورت هم افزایی نظری در حوزه علوم انسانی
- لزوم آموزش رفتار حرفه ای و ارتقای کیفیت آموزشی کشور
- تاکید بر اهمیت روش های نوین درمان با تکیه بر تکنولوژی های نوین
- لزوم تأمین نیروی انسانی حرفه ای در اجرای طرح تحول سلامت کشور
- استفاده از همه ظرفیت های بزرگ اقتصاد کشور از جمله بخش کشاورزی
- ضرورت بهره برداری از ظرفیت نخبگانی کشور
- بهره برداری از فرصت تحریم ها برای قطع وابستگی به فروش نفت
- ضرورت توجه ویژه به عنصر فرهنگ در اقتصاد مقاومتی و توجه به اقدامات آموزشی و ترویجی در این زمینه
دام‌های سعودی برای روسیه/ چرا تحرکات جدید عربستان بازی فریب است؟
یک کارشناس روس معتقد است خوش بینی
عوامانه ای نسبت به سفر مقامات بلند پایه سعودی به روسیه در محافل
دیپلماتیک این کشور پدید آمده است حال آنکه در پس این ظاهر سازی ها دام های
خطرناکی برای روسیه گسترانده شده است.
به گزارش خبرآنلاین به نقل از وب سایت ایران رو، ولادیمیر یفیموف در مقاله ای متذکر شده است که این خوش بینی ها کاملا بی مورد است چرا که در حقیقت امر، هیچ اتفاق خاصی نیفتاده است. کشور سعودی به روسیه میلیاردها دلار نداده است. یادداشت های تفاهم طرفین در زمینه همکاری نظامی فنی، نفت، انرژی هسته ای، امور فضایی و سرمایه گذاری هنوز چیزی جز یک بیانیه لفظی نیست.
این کارشناس روس معتقد است آمریکا همچنان روسیه را در منطقه خطر می داند و معتقد است مادامیکه که روسیه تضعیف نشده نمی تواند به جنگ چین برود لذا این تصور که عربستان سعودی در چنین شرایطی به روس ها میلیاردها دلار کمک کند غیر واقعی است.
دلایل این کارشناس روسیه درباره فریب بودن تحرکات جدیدی که عربستان در قبال روسیه در پیش گرفته است را در تحلیل او با عنوان دام هایی که سعودی برای روسیه گسترانده است بخوانید:
ولادیمیر یفیموف:
حضور هیأت نمایندگی بزرگ و معتبر عربستان سعودی تحت ریاست شاهزاده محمد،
معاون ولی عهد، وزیر دفاع و پسر پادشاه سلمان در مجمع اقتصادی سن
پترزبورگ، جو استقبال ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه از این هیأت و
یادداشت های تفاهم و توافقنامه های ده ها میلیارد دلاری که در پی مذاکرات
به امضا رسید، باعث پخش شایعات و شنیده های فراوانی درباره ماوقع شده است.
از قرار معلوم، ریاض به مسکو علاقه چندانی ندارد. افزون بر آن، این گونه
پیشرفت های تاریخی تا کنون بارها اعلام شده است، از جمله در جریان سفر سال
2007 ولادیمیر پوتین به عربستان سعودی ولی نتیجه همه توافقات پیشین برابر
صفر بود. علاوه بر آن، مواضع روسیه و عربستان سعودی در جریان بهار عربی با
هم تضاد قطبی داشته است: مسکو مخالف سرنگونی رژیم های سوریه، لیبی، یمن و
کشورهای دیگر بود در حالی که عربستان سعودی نه تنها این روند را تشویق کرده
و برای آن پول می داد بلکه چوب لای چرخ تلاش های روسیه در جهت پایان دادن
به بی بند و باری افراطیون اسلامی می گذاشت. بالاخره چه اتفاقی افتاده
است؟ این حادثه ناگهانی، آن هم از دو طرف، چه علتی دارد؟
تصویر خارجی
در
حقیقت امر، هیچ اتفاق خاصی نیفتاده است. کشور سعودی به روسیه میلیاردها
دلار نداده است. یادداشت های تفاهم طرفین در زمینه همکاری نظامی فنی، نفت،
انرژی هسته ای، امور فضایی و سرمایه گذاری هنوز چیزی جز یک بیانیه لفظی
نیست. تنها قرارداد ها را می توان به عنوان نتایج ملموس و واقعی مذاکرات
تلقی کرد. زمانی در زمینه همکاری نظامی فنی نه فقط توافقات بلکه قراردادهای
پاراف شده ای وجود داشتند ولی به کاغذ پاره تبدیل شدند. به محض اینکه مسکو
در شورای امنیت سازمان ملل متحد به قطعنامه پیشنهادی غرب درباره اعمال
تحریم های بین المللی علیه ایران رأی داد، سعودی ها این هویج شیرین را از
روسیه گرفتند. طعمه سعودی کار خود را کرد و مسکو به تله افتاد. روسیه بر
اثر آن تحولات امکان توسعه همکاری با ایران را از دست داد ولی از سعودی ها
چیزی در عوض دریافت نکرد و در عمل در راستای سیاست آمریکا و عربستان سعودی
قرار گرفت. تله های جذاب چندین میلیاردی دیگر هم وجود داشتند. شاهزاده
سلطان بندر که مسئول سرویس های ویژه پادشاهی بود، در این زمینه تخصص داشت.
وی در آستانه بازی های المپیک سوچی دو بار پیش ولادیمیر پوتین آمده و
پیشنهادهای جالب پولی و حتی وعده های پیشگیری از اعمال تروریستی در خاک
روسیه در جریان بازی های المپیک را آورده بود. ولی تیر او به سنگ خورد. در
آن زمان حرف امیر بندر را باور نکردند. ولی چند هفته قبل از افتتاح بازی
ها، در دو شهر ولگاگراد و پیاتیگورسک دو عمل بزرگ تروریستی رخ دادند.
الآن
چه اتفاقی افتاده است؟ مگر ریاض بهتر از گذشته شده است؟ آیا برخورد آن با
روسیه تغییر کرده است؟ در این صورت ادامه خط قدیمی سرنگونی رژیم حاکم بر
دمشق و آغاز جنگ هوایی علیه یمن در زمان سلمان پادشاه جدید چه معنایی دارد؟
نخیر، حالت تجاوزکارانه سیاسی ریاست جدید پادشاهی بعد از وفات ملک عبدالله
فقط افزایش یافته است. به ویژه وقتی سلمان، محمد، پسر محبوب خود و مهمان
اخیر سن پترزبورگ را به مقام های معاون ولی عهد و وزیر دفاع منصوب کرد.
محمد طرفدار دو آتشه آغاز عملیات جنگی علیه حوثی ها در یمن است ولو اینکه
فقط 33 سال دارد و از هیچ تجربه فرماندهی نظامی برخوردار نیست. او حتی موفق
شد نائف ولی عهد، شخصی که سن بیشتری دارد و پسر عموی او می باشد، از
عملیات جنگی در یمن بر کنار کند. چه رسد به سوریه و ایران. برخورد خصمانه
مقامات جدید سعودی با تهران شدت یافته است. حکام فعلی ریاض نهایت تلاش های
خود را به عمل آوردند تا از انعقاد معامله درباره برنامه هسته ای ایران بین
گروه 1+5 بین المللی (یعنی آمریکا) و جمهوری اسلامی ایران ممانعت کنند.
سلمان حتی به طور نمایشی از شرکت در ملاقات باراک اوباما با سران شورای
همکاری کشورهای عربی خلیج فارس خودداری کرد تا مراتب ناخرسندی خود را از
سیاست واشنگتن مورد تأکید قرار دهد.
ولی به نظر می آید که برخی
تحلیلگران روس به دریافت میلیارد های سعودی امیدوار شده اند که به همین علت
موج تبلیغاتی بلند کرده و ادعا نمودند که می توان با نسل جدید سعودی ها
کنار آمد. ترکیب هیأت نمایندگی که دربرگیرنده عادل الجبیر وزیر خارجه و علی
النعیمی وزیر نفت و نیز مسئولین بلندپایه در زمینه سرمایه گذاری، اقتصاد و
امور نظامی بود، بر آنها اثر گذاشت. اصل کار این است که این سفر با شکوه و
پر طمطراق در شرایطی برگزار شد که ایالات متحده و اتحادیه اروپا تحریم های
اقتصادی علیه روسیه را اعمال کرده و شدت می بخشند. «کارشناسان» مذکور بر
همین اساس به مقامات روسیه تلقین کردند که از این به بعد مسیر حرکت ریاض با
مسیر واشنگتن مطابقت ندارد زیرا سعودی ها گویا از ایالات متحده که روند
ازسرگیری روابط با تهران را شروع کرده است، نومید شده اند.
البته
عربستان سعودی که در محورهای زیادی اعم از یمن و سوریه تا عراق و ایران
شکست خورده است، به وضعیت خود با دقت بیشتری نگاه کرده و متوجه شده است که
ایالات متحده بیش از این تنها بازیگر با نفوذ خاور میانه نیست و اینکه باید
دنبال شرکای جدید بگردد. حکام این پادشاهی بالاخره حالی اشان شده است که
روسیه به ایفای نقش مهمتر در زمینه سوریه، یمن، عراق و ایران پرداخته است و
اینکه بیش از این نمی توان روسیه را نادیده گرفت. گفتنی است که عبد الرحمن
الرشید، کارشناس معتبر عربی در روزنامه الشرق الاوسط که در لندن با پول
سعودی منتشر می شود، به این نتیجه رسید که «عربستان سعودی مایل است روسیه
را به طرف خود جلب کند زیرا روسیه به عامل مهم امور منطقه در سوریه، یمن و
لبنان و نیز در زمینه برقراری موازنه نظامی با ایران تبدیل شده است. ولی
تمرکز خاطر و استمرار کار برای حل این مسأله لازم است». به زبان ساده تر،
او می گوید که سعودی ها باید سعی کنند مسکو را با پول گزافی بخرند تا از
کمک به کشورهای مذکور دست بکشد.
بدیهی است که این حرکت نمایشی ریاض
در سن پترزبورگ، در حد معینی واکنش سعودی ها به تغییرات در خط آمریکا در
خاور میانه یعنی نزدیکی روابط واشنگتن با ایران و بی میلی به اعزام نیروهای
آمریکایی برای کمک به عربستان سعودی متحد اساسی خود که در یمن و سوریه در
مانده است، می باشد. ولی تنها کارشناسی که به امور سعودی آگاهی کافی نداشته
باشد، می تواند واقعاً باور کند که نزدیکی روابط سعودی - روسی، واکنش
عربستان سعودی به سیاست ایالات متحده در منطقه است. البته استفاده از این
ادعا برای مصرف خارجی امکان پذیر است. به خصوص اگر آمریکایی ها سعی کرده
باشند ریاض را به توطئه جدید ضد روسی جلب کنند.
واقعیت چیست؟
مشکل بتوان تحولات جاری در روابط مسکو - ریاض را جدی گرفت که این امر چند علت دارد ولی کافی است دو علت عنوان شود.
1-
عربستان سعودی قدرت منطقه ای مستقلی نیست که بتواند همینطور بی خیال بر
دارد و به روسیه صد میلیارد دلار بدهد. این کشور نیک می فهمد که ایالات
متحده چنین حرکتی را به این سادگی قورت نخواهد داد. تمام نظام مالی عربستان
سعودی به رزرو فدرال آمریکا وابسته است. برای واشنگتن کافی است انگشتی
تکان دهد تا عربستان سعودی بی پول بماند. همه پرداخت های بزرگ بابت همه
معاملات با تأیید رزرو فدرال انجام می شوند و وزارت دارایی عربستان سعودی
توسط همان رزرو کنترل می شود. مستشاران آمریکایی به طور فیزیکی و واقعی در
همه نهادهای دولتی سعودی که با پول ارتباط دارند - از جمله در وزارت نفت،
نشسته اند. ولی حتی در این شرایط در مسکو کسانی پیدا می شوند که خیال می
کنند که آمریکایی ها به سعودی ها در شرایط جنگ فعلی به صورت تحریم های
اقتصادی واشنگتن علیه مسکو، اجازه می دهند به روسیه حد اقل 5 میلیارد دلار
بدهند. آیا در میان نخبگان دولتی روسیه واقعاً کسانی باقی مانده اند که
خیال بچگانه ای می کنند که تلاش های فعلی ایالات متحده و تمام غرب در جهت
خفه کردن روسیه از طریق سرنگونی ولادیمیر پوتین، بازی نیست بلکه هدف
راهبردی است؟
ایالات متحده بدون نابود کردن روسیه نمی تواند جلوی
رشد چین از جمله در زمینه نظامی را بگیرد. چین در شرایط کنونی بدون روسیه
که توان بزرگ هسته ای و انرژی دارد، حریف آمریکا نمی شود. اگر روسیه را له
کنند، بعد از آن مهم ترین مرحله اجرای راهبرد آمریکایی شروع خواهد شد و آن
خفه کردن خود چین است. ولی در این شرایط سعودی های مهربانی که گویا از
سیاست باراک اوباما خشمگین شده اند، ناگهانی در شرایط ادامه افت اقتصاد
کشورمان به روسیه 100 میلیارد دلار تقدیم می کنند. واشنگتن در ازای این
کار همه «حکام جدید» ریاض را ظرف چند روز با افراد هوشیار تر عوض خواهد
کرد. این فقط حرف نیست. کافی است یادآوری شود کدام نیروهای مسلح نیرومند
ایالات متحده عربستان سعودی را احاطه کرده است. این نیروها شامل بزرگترین
پایگاه نیروی هوایی در منطقه در العدید (قطر)، پایگاه ناوگان پنجم آمریکایی
در بحرین و 45 هزار نظامی آمریکایی در کویت است. هزارها سرباز آمریکایی در
کشورهای عربی دیگر حاشیه خلیج فارس و از جمله در خود عربستان سعودی مستقر
شده اند. فراموش نشود که در داخل خانواده حاکم آل سعود هم ناراضیان از حکام
فعلی که همه چیز را زیر گرفته اند، فراوان هستند. ولی ارتش سعودی ضعیف
است. الآن این ارتش در یمن شکست می خورد. حوثی ها با مساعدت شیعیان نجران
بخشی از سرزمین سعودی و پایگاه نظامی بزرگ آن را به تصرف خود در آورده اند.
لذا چند صد نفر از نیروهای ویژه آمریکا با پشتیبانی شاهزاده های آمریکا
گرای آل سعود می توانند به سرعت و به آسانی هر پادشاه جدید عربستان سعودی
را وادار کنند که پاها را از گلیم خود درازتر نکند. فقط چند ساعت وقت لازم
است. لذا از همه این تحولات یک نتیجه آشکار به دست می آید که سفر محمد بن
سلمان به مسکو و وعده های سخاوتمندانه وی، یک عملیات برنامه ریزی شده و
هماهنگ شده با واشنگتن در جهت ادامه فشردن گلوی روسیه است. حتی اگر به
سعودی ها اجازه دهند در بخش انرژی هسته ای روسیه که لقمه لذیذی می باشد،
پولی سرمایه گذاری کنند، چیزی از دست نمی دهند. آمریکایی ها از طریق سرمایه
گذاری های سعودی در صنایع هسته ای روسیه می توانند به پیشرفته ترین فناوری
های هسته ای در جهان دست یابند که مسکو دارد. آنها هنوز موفق نشده اند به
این فناوری ها دست یابند.
سرمایه گذاری های سعودی در انرژی هسته ای -
چنانچه به عمل آید - در هر حال صحیح و سالم خواهد ماند. واشنگتن اعتقاد
دارد که بعد از گذشت یک سال یا یک سال و نیم حکومت فعلی روسیه با حکومت
وابسته به آمریکا عوض خواهد شد. مقامات جدید روسیه موفق نخواهند شد به گونه
ای از چنگ غرب در روند که ولادیمیر پوتین طی 10 سال اخیر این کار را کرده
است. آمریکایی ها خیال می کنند که این دفعه به روسیه برای همیشه آمده و همه
عرصه های زندگی کشور اعم از بخش انرژی تا سیاست خارجی را کنترل خواهند
نمود. مسکو ظاهراً اوضاع کشور در زمان یلتسین و کوزیرف را فراموش کرده است.
لذا ریاض می تواند قول پرداخت حتی هزار میلیارد دلار را بدهد ولی این پول
به روسیه سودی نخواهد داد.
2- از نظر رژیم وهابی عربستان سعودی که
افغانستان در دوران شوروی و سوریه، لیبی، یمن، عراق و ایران تحت ریاست
مقامات کنونی را فراموش نکرده است، روسیه بدترین دشمن عربستان است. روسیه
با برنامه های ریاض در زمینه گسترش مکتب سلفی سازگار نیست و فقط از یکسره
کردن مسایل سوریه، یمن، عراق و ایران ممانعت می کند. در همه کشورهای مذکور،
شیعیان، دشمنان قسم خورده عربستان سعودی، روی کار هستند. ولی روسیه با
رفتار خود همه برنامه های عربستان سعودی را بر هم می زند. برنامه های این
پادشاهی در زمینه شمال قفقاز و سواحل رود ولگا - و نیز آسیای مرکزی - با
سیاست مسکو تضاد اصولی دارد.
عربستان سعودی در حقیقت امر به روسیه چه نیازی دارد؟
می توانیم گویا ترین تفسیرهای سعودی از سفر محمد بن سلمان به مسکو را
بیاوریم. روزنامه سعودی الشرق الاوسط چاپ لندن می نویسد: «تمایل عربستان
سعودی به گسترش تماس ها با روسیه در امور هسته ای بدان معناست که این کشور
واقعاً تصمیم گرفته است به عضویت باشگاه قدرت های هسته ای در آید. امضای
موافقتنامه سعودی - روسی درباره استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای، دلیل
دوم بر وجود این تمایل است. به عنوان دلیل اول می توان به تصمیم یک ماه پیش
وزیر آموزش سعودی مبنی بر اعزام یک هزار دانشجو به خارج از کشور برای کسب
تحصیل در زمینه انرژی و از جمله انرژی هسته ای اشاره کرد. طبیعتاً نمی توان
تصور نمود که عربستان سعودی موضع گیری خود را در قبال هم پیمانی با ایالات
متحده منقلب کند».
روزنامه الوطن چاپ ریاض نوشت که عربستان سعودی و
روسیه دو ساعت است که به هم نزدیک می شوند. منظورش طول ملاقات محمد بن
سلمان با ولادیمیر پوتین بود. ولی این روزنامه و جراید دیگر سعودی درباره
پیشرفت جهشی در روابط دوجانبه هیچ تفسیری درج نکردند و به نقل دیدگاه
کارشناسان بسنده نمودند. این رفتار قابل درک است.
عبدالرحمن الزمیل رئیس
شورای اتاق های بازرگانی و صنعتی و عضو هیأت نمایندگی سعودی اظهار داشت که
عربستان سعودی به «استفاده از تجربه روسی و فناوری های روسی علاقه مند است
چرا که روسیه در این زمینه پیشرفت محسوسی حاصل کرده است». ولی به گفته وی،
طرف سعودی که به منابع جدید نیروی برق احتیاج دارد، «در رابطه با
ساختارهای بین المللی دیگر هم ابتکارات مشابهی مطرح کرده و به پیشرفت قابل
اعتنایی در این زمینه دست یافته است». بعید به نظر می آید که این مذاکرات
با طرف روس واقعاً به معنی پیشرفت جهشی باشد.
علی النعیمی وزیر نفت و
منابع طبیعی عربستان سعودی با صداقت بیشتری اظهار نظر کرد. وی در مصاحبه
با روزنامه الشرق الاوسط اظهار داشت که کشور سعودی به هدف مهمی دست یافته
است و آن وابسته کردن سیاست نفتی روسیه به منافع خود از جمله از نظر احتمال
نزدیک بازگشت ایران به بازار جهانی نفت.
شاهزاده ترکی بن سعود بن محمد
یادداشت تفاهم درباره تمایلات مشترک در زمینه فضا را که در سن پترزبورگ به
امضا رسید، چنین تفسیر کرد: «ما هنوز برنامه های فضایی خود را مشخص نکرده
ایم. انشاء الله فقط در آینده این کار را خواهیم کرد. در هر حال، ما برنامه
فضایی جدی خواهیم داشت که باید آمادگی نیروی فنی سعودی را در برگیرد». لذا
روسیه باید خیلی صبر کند تا شاید بالاخره بتواند از توسعه همکاری های
فضایی با ریاض درآمد های واقعی به دست آورد.
******
آیا روسیه به
شریک عربستان سعودی تبدیل می شود؟ چنین چیزی بعید است. تردیدی نیست که سطح
بالای شراکت عربستان سعودی با ایالات متحده استمرار می یابد و قرائن نشان
نمی دهد که توسعه روابط با روسیه از حدود خط سنتی سعودی مبنی بر متنوع کردن
روابط اقتصادی خارجی پا فراتر بگذارد، آن هم فقط در بهترین فرصت. ولی می
توان به یک نکته جالب توجه جلب کرد. روزنامه الحیات که با پول سعودی منتشر
می شود، در شماره 19 ژوئن خود اطلاع داد که در قسمت غیر علنی ملاقات محمد
بن سلمان با ولادیمیر پوتین «بحث و بررسی مفصل اوضاع یمن، سوریه، عراق و
لیبی و سایر مسایل منطقه ای و بین المللی به عمل آمد». به گفته عادل الجبیر
رئیس نهاد سیاست خارجی سعودی، «سفر ولی عهد به روسیه به حل و فصل بسیاری
از چالش های فراروی عربستان سعودی در منطقه مساعدت کرده است که این امر در
توسعه روابط همه جانبه با روسیه سهم خود را ایفا خواهد کرد». فقط یک تعبیر
این حرف ها قابل تأمل است و آن این است که روسیه به احتمال قوی به گذشت های
مورد خرسندی طرف سعودی در زمینه مسایل سیاسی خاور میانه تن داده است.
نشانه های این امر به دست آمده است. بنا به اطلاعات اخیر، گویا هیأت
نمایندگی حوثی های یمن و طرفداران علی عبدالله صالح سفر خود را به فدراسیون
روسیه به تعویق انداخته اند. کافی است صبر کنیم و ببینیم ملاقات ولادیمیر
پوتین و حسن روحانی در اوفا در چه جوی و با چه لحنی برگزار خواهد شد و
اینکه در آینده نزدیک در سوریه و عراق چه اتفاق هایی خواهد افتاد.
روحانی: اقتصاد مقاومتی را درهر شرایطی ادامه می‌دهیم/اگرطرف مقابل زیاده‌خواهی نکند،توافق در دسترس است
رییس جمهوری تأکید کرد: دستیابی به توافق جامع
هسته‌ای در چارچوب مذاکرات ژنو و لوزان در صورتی که طرف مقابل ایران به
دنبال زیاده‌خواهی نباشد، شدنی و امکان‌پذیر است.
حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حسن روحانی روز سه شنبه در ضیافت افطار با
اصحاب رسانه و مطبوعات با اشاره به اینکه دولت یازدهم از روز اول به دنبال
مقابله با تبلیغات منفی علیه مردم و نظام جمهوری اسلامی ایران در زمینه
ساخت سلاح کشتار جمعی و عدم تعامل با جهانیان بوده است، گفت: دولت و ملت
ایران هیچگاه به دنبال تهدید دیگران و سلاح کشتار جمعی نبوده و نیست.
دکتر
روحانی تصریح کرد: ایران در مذاکرات هسته‌ای به دنبال تأمین این هدف بود
که به دنیا بگوید آماده شفاف‌سازی برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای خود می‌باشد تا
همگان بدانند این جمله که «نظام ایران مخفیانه به دنبال سلاح کشتار جمعی
است»، تهمتی بیش نیست.
رییس جمهوری با بیان اینکه هدف دیگر از مذاکرات
نمایش این واقعیت است که جمهوری اسلامی ایران اهل منطق و گفتگو با دیگران
برای حل مشکلات در پای میز مذاکره است، گفت: آنها اینگونه در تبلیغاتشان
ایران را متهم می‌کردند که اهل تعامل با جهانیان نیست و به دنبال ستیز و
مداخله و برخورد است و حل مشکل ایران یک راه‌حل بیشتر ندارد و آن جنگ و
اعمال فشارهای اجتماعی و اقتصادی است تا ایران از تصمیماتش منصرف شود.
رییس
شورای عالی امنیت ملی با بیان اینکه مسیر تعامل و گفتگو در ۲۲ ماه مذاکرات
به شکل جدی‌تر دنبال شد، گفت: معتقدم این مذاکرات می‌تواند نتیجه برد -
برد برای طرفین داشته باشد، چرا که اگر طرف مقابل مدعی است که می‌خواهد
مانع از ساخت سلاح هسته‌ای در ایران شود، هر چند ایران از ابتدا به دنبال
آن نبوده و نیست، این هدف برای آنها حاصل میشود. چرا که ما قادریم راه و
مسیر نظام را در موضوع هسته‌ای به خوبی تشریح کنیم.
دکتر روحانی ادامه
داد: هدف ایران نیز این است که بتواند مسیر و راه فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای
را ادامه دهد و تحریم های ظالمانه را بردارد و به نظر من اگر زیاده‌خواهی
نباشد، مذاکرات می‌تواند پایانی برد - برد داشته باشد.
رییس جمهوری در
همین خصوص ادعای طرف مقابل مبنی بر اینکه می‌خواهند زمان دسترسی ایران به
سلاح هسته‌ای را به تعویق بیندازند، نادرست، واهی و بی‌اساس خواند و گفت:
در کشور ما که رهبر معظم انقلاب در خصوص منع تولید و ساخت سلاح‌های کشتار
جمعی فتوا دارد، برنامه‌ای برای ساخت چنین تسلیحاتی وجود ندارد.
دکتر
روحانی با اشاره به اینکه در توافق ژنو طرفین نشان دادند که به آنچه متعهد
شدند، عمل کردند، گفت: ما به صد در صد توافق عمل کردیم و طرف مقابل نیز به
طور نسبی به تعهداتش عمل کرد. در مواردی از نظر ما آنها دقیق عمل نکردند،
اما تجربه پایبندی نسبی به توافقات را داریم و این واقعیت نشان می‌دهد که
حل مشکلات از طریق گفتگو ممکن است.
رییس جمهوری در بخش دیگری از سخنانش
با بیان اینکه اگر در مذاکرات این هفته و یا هفته آینده بتوانیم به توافق و
تفاهم برسیم، معنایش کنار گذاشتن اقتصاد مقاومتی در ایران نیست، اظهار
داشت: مسیر اقتصاد مقاومتی را با همه توان و تلاش ادامه خواهیم داد، چرا که
این مسیر به نفع کشور است و راهی است که می‌تواند قدرت ملی ما را افزایش
دهد، اقتصاد مقاومتی، فرهنگ استقامتی و تعامل سازنده با جهان اگر در کنار
هم قرار گیرد باعث میشود تا از مشکلات پیشرو به سرعت عبور کنیم.
دکتر
روحانی در ادامه افزود: همچنین اگر مذاکرات موفق باشد معنای آن بازگشت و
بازتولید شیوه‌های اجرایی سالهای گذشته نخواهد بود، دولت هیچگاه دلارها و
سرمایه‌های فراوان را در مسیر واردات قرار نخواهد داد تا در طول ۸ سال ۷۲۰
میلیارد دلار صرف واردات کشور شود، اما مسایل کلان نظیر معضل اشتغال، محیط
زیست و آب حل نشود.
رییس جمهوری تصریح کرد: البته من نمی‌خواهم بگویم که
با آن وفور مالی و ارزی می‌شد همه مسایل کشور را حل کرد و یا این دولت
می‌تواند همه مشکلات را مرتفع کند، اما معتقدم می‌شد گام های بلندی در ۸
سال گذشته برداشت.
رییس جمهوری با تاکید بر اینکه شیوه عملکرد ۸ ساله در
صورت موفقیت مذاکرات نیز بازتولید نخواهد شد، گفت: دولت از ماه ها قبل
برای نحوه استفاده مطلوبتر از امکاناتی که پس از دوره تحریم فراهم خواهد
شد، برنامه ریزی کرده است.
دکتر روحانی تصریح کرد: در صورت توافق ، دولت
یازدهم متعهد به اجرای مفاد آن توافق است و تنها شرط آن نیز پایبندی طرف
مقابل در عمل به تعهداتش است.
رییس جمهوری اظهارداشت: اگر آنها در انجام تعهداتشان در چارچوب توافق متعهد بمانند ما نیز متعهد خواهیم ماند.
رییس
شورای عالی امنیت ملی همچنین تاکید کرد که دولت آمادگی کامل دارد که اگر
هر روز آنها توافق را زیر پا بگذارند، مسیر را شدیدتر از آنچه که در ذهن
آنها می گذرد ، برگرداند و تغییر دهد.
دکتر روحانی در بخش دیگری از
سخنان خود با اشاره به اینکه سرمایه دولت و رسانه ها ، سرمایه اجتماعی و
حمایت مردم است ، گفت: امیدوارم همگان اهداف ملی را مدنظر قرار دهند و آنچه
در زمینه مذاکرات حق ملت است بدست آوریم و واقعیت ها را برای مردم توضیح
دهیم.
دکتر روحانی در ابتدای سخنان خود ضمن تبریک ولادت امام حسن
مجتبی(ع)، گفت: ایشان امام صلح و رحمت در میان امت اسلامی است و راه و شیوه
او می‌تواند مسیر هدایت ما باشد.
رییس جمهوری با تشکر از اصحاب رسانه
بخاطر همکاری وهمراهی که با دولت تدبیر و امید داشتند، گفت: اصحاب رسانه از
یک سو باید نظرات مردم و جامعه را به دولتمردان، مسئولین و کارگزاران نظام
انتقال دهند و از سوی دیگر در پی انتقال نظر دولت و نظام به مردم هستند که
این امر وظیفه مطبوعات را سنگین کرده است.
دکتر روحانی با بیان اینکه
دولت به دنبال تحت فرمان قرار دادن اصحاب رسانه نیست، بخاطر اینکه این امر
نه قانونی و نه حرفه‌ای است، اظهار داشت: باید مطبوعات به صورت آزاد عمل
کنند و نظرات خود را بیان کنند. تنها معیار، رعایت قانون و اخلاق حرفه‌ای
در همه جا از سوی همگان است.
رییس شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان
اینکه نباید در رسانه‌ها شاهد ترویج تشویش اذهان عمومی و افترا و تهمت به
نظام و افراد باشیم، گفت: وظیفه رسانه‌ها باید تبیین واقعیت‌ها باشد و هدف
شفاف‌سازی و آگاه‌سازی مردم نه خدای ناکرده سردرگم کردن آنها باشد.
رییس
جمهوری تاکید کرد: بیان واقعیت‌های راهبردی و مسایل مربوط به اهداف ملی و
نظام در ذهنیت‌ها باید راهبرد رسانه‌ها در سطح جهانی و جامعه باشد.
