سخنگوی کمیسیون امنیت ملی: طرح حمله زمینی سعودی به سوریه نمایشی از فقدان ابتکار و خلاقیت است

سخنگوی کمیسیون امنیت ملی در گفتگو با خبرگزاری خبرآنلاین، به پیامدهای حملۀ زمینی عربستان و ترکیه به سوریه پرداخته است.

زهرا خدایی: در خبرها آمده بود که وزیر خارجه ترکیه، ارسال جنگنده های سعودی به پایگاه اینجرلیک ترکیه را تأئید کرده و احمد داود اوغلو نیز روز گذشته به طور تلویحی ضمن اشاره به احتمال لشکرکشی به سوریه گفت که در صورت ورود ارتش سوریه به شهر اعزاز در مرز ترکیه-سوریه که اکنون در اشغال داعش است، ارتش ترکیه وارد عمل خواهد شد. پرسش اینجاست در صورت حملۀ زمینی عربستان و ترکیه پیامدهای این اقدام نظامی در بُعد منطقه‌ای چه می تواند باشد؟

خبرگزاری خبرآنلاین در گفتگو با دکتر نوذر شفیعی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی پیامدهای حملۀ زمینی به سوریه را مورد بررسی قرار داده که در ادامه می خوانید:

ارسال نیروی زمینی از سوی ترکیه و عربستان به سوریه تا چه میزان محتمل است؟مسئولین عربستان سعودی طی روزهای اخیر از آمادگی کشورشان به همراه سایر کشورهای متحد از جمله ترکیه برای اعزام نیروی نظامی تا سقف 150 هزار نفر به خاک سوریه تحت عنوان مبارزه بین المللی علیه داعش سخن گفتند. این موضوع اگر چه در سطح رسانه ها بازتاب های قابل توجهی پیدا کرد، اما به نظر می رسد تنها به فاصله چند روز از این ادعا ، وزیر امور خارجه عربستان به شکل بسیار واضحی از این طرح عقب نشینی کرد.

عادل الجبیر وزیر خارجه عربستان اخیرا در گفتگو با شبکه سی ان ان به این موضع بسنده کرده که ریاض آماده است در قالب ائتلاف آمریکا، نیروی ویژه به سوریه اعزام کند. وی در توضیح سخنان قبلی اش تاکید کرده که منظور ریاض از اعزام نیروی زمینی به سوریه، تنها فرستادن نیروهای ویژه آن هم در قالب ائتلاف تحت رهبری آمریکا بوده است.
بنابراین کاملا روشن است که اعزام نیروی نظامی به صورت مستقیم برای انجام عملیات های میدانی در سوریه از سوی هر کشوری می تواند با چالش ها و موانع جدی همراه باشد.

چرا در مقطع فعلی تصیم به این اقدام گرفته شد؟ آیا این فرضیه درست است که دلیل این تصمیم پیشرفت میدانی ارتش سوریه و تلاش برای بر هم زدن معادلات میدانی است؟

به نظر می رسد هدف عربستان از اعلام اعزام نیروی نظامی به سوریه حداقل با 2 هدف صورت گرفته است:

نخست؛ تحت تاثیر قرار دادن پیروزی های استراتژیک ارتش و نیروهای مردمی در جبهه های حلب، درعا و دیر الزور.

دوم؛ تحت تاثیر قرار دادن روند مذاکرات سیاسی جاری در مورد سوریه.

به طور کلی کشوری مانند عربستان جدی شدن روند گفتگوهای سیاسی و شکل گیری برخی معادلات در روابط بازیگران موثر در سوریه را به زیان خود می داند. علت آن اینست که عربستان در عرصه سیاسی فاقد ابتکار و خلاقیت منطقه ای برای تامین منافع ملی خود است. بنابراین تشدید روندهای نظامی را حداقل در دو پرونده سوریه و یمن دنبال می کند.

نتیجه ای که می خواهم بر آن تاکید کنم آن است که طرح مداخله نظامی مستقیم در سوریه از سوی عربستان تنها با هدف پیچیده تر کردن مساله سوریه صورت گرفته است.

 موضع کشورمان در قبال این تصمیم را چگونه ارزیابی می کنید؟  بدون شک مواضع جمهوری اسلامی ایران در قبال سیاست های نظامی عربستان در منطقه کاملا هوشمندانه خواهد بود. مسئولین ایران در سطوح مختلف تاکنون چندین بار نسبت به اتخاذ سیاست های غلط و ناکارآمد عربستان هشدارهای لازم را داده اند. هرگونه مداخله نظامی خارجی در سوریه که بخواهد تمامیت سرزمینی و حاکمیت ملی سوریه را دچار خدشه و نادیده بگیرد حتما محکوم به شکست خواهد بود.
البته دستگاه سیاست خارجی ایران سیگنال های مثبتی را برای عربستان به منظور آمادگی برای گفتگو فرستاده که پیشنهاد می کنم مسئولین سعودی به آن توجه نمایند.

 پیامدهای این تصمیم چه می تواند باشد؟ قبل از هرچیز خوبست به کارویژه های بحران نظامی سوریه برای برخی بازیگران بپردازیم. به عنوان مثال، کارکرد تداوم بحران نظامی در سوریه برای کشوری مانند آمریکا می تواند تغییر کاربری جغرافیای سیاسی سوریه به نفع استراتژی منطقه ای آمریکا در بلند مدت باشد. بنابراین از ادامه جنگ بی هویت در سوریه حمایت مستقیم و غیر مستقیم می کند.

اما کارکرد جنگ در سوریه برای عربستان بیشتر جنبه ماهیتی و هویتی دارد؛ به عبارت دیگر، عربستان از تغییر در حاکمیت سوریه پروژه هویت سازی منطقه ای دنبال می کند. در واقع، تداوم حکومت اسد را در تضاد با بقای سیاسی منطقه ای خود می بیند. بنابراین تلاش می کند آتش جنگ و خونریزی در سوریه را روشن نگه دارد.

موضع غرب در قبال این تصمیم چیست؟ آیا این حمله در راستای منافع آنها نیز هست؟

مواضع تهاجمی کنونی عربستان در منطقه حتما مورد تایید آمریکاست؛ به همین دلیل آمریکایی ها به راحتی چشم خود را بر حمایت سعودی از گروه های تروریستی بسته اند. اما نکته ای که مایلم به آن تاکید کنم آن است که عربستان از چشم انداز آینده منافع خود در تحولات منطقه اطمینان لازم ندارد. در واقع، عربستان فاقد تضمین های لازم برای آینده سیاسی خود است.

آینده را چگونه پیش بینی می کنید؟ طرح مداخله نظامی زمینی در سوریه از سوی عربستان در صحنه واقعیت ها با موانع جدی مواجه است. بنابراین در نگاه اول به نظر می رسد به راحتی امکان تحقق ندارد. اما در صورتیکه به هر شکلی و در هر قالبی این اتفاق بیفتد، قطعا نتیجه آن منجر به پیچیده تر شدن مساله سوریه خواهد شد.